Өсімдік ресурстары зертханасының қызметкерлері үшін 2024 жыл табысты және жемісті болды. Екі ғылыми-техникалық бағдарламаны және гранттық жобаны жүзеге асыру аясында экспедициялар, бес халықаралық конференцияға қатысу, 20 ғылыми мақала жазу, студенттермен жұмыс, кадрларды дайындау және бір мезгілде зерттелетін өсімдік түрлерінің тұқымдарымен дәрілік өсімдіктердің коллекциялық учаскесінде ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу, фенологиялық бақылаулар, дәрілік өсімдіктерді күтіп-баптау және өсіру бойынша дала жұмыстарын жүргізу. Толығырақ...
2024 жылы зертхана қызметкерлері 2 ғылыми-техникалық жобаны және 1 гранттық жобаны жүзеге асыруға қатысты:
BR23591088-ОТ-24 бағдарламасы бойынша «Өңірдің ботаникалық ресурстарын тұрақты пайдалану үшін «Өсімдіктер әлемі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының міндеттерін іске асыру ретінде Ұлытау өңірінде өсімдіктер кадастрын құру» ( 2024 жылдың 04 маусымынан бастап) біздің міндетіміз – Ұлытау облысындағы Жаңаарқа ауданындағы экономикалық құнды өсімдіктердің ресурстық әлеуетін бағалау.
Экспедициялық зерттеулер нәтижесінде Жаңаарқа өңірінде алғаш рет 6 тұқымдас шаруашылық құнды өсімдіктердің 8 түрінің шикізат қоры анықталып, есептелді. Оның 3 түрі ресми медицинада қолданылады Alhagi pseudalhagi, Juniperus sabina, Limonium gmelinii; қалғандары халық медицинасында – Tamarix ramosissima, Ligularia macrophylla, Galatella villosa, G. tatarica түрлері. Neotrinia splendens техникалық, жемдік және сәндік мақсатта қолданылады.
Жаңаарқа өңіріндегі экономикалық құнды өсімдіктердің ресурстық түрлерінің ауада кептірілген шикізатын жыл сайынғы ықтимал сатып алу көлемдерінің және анықталған қопалардың орналасу орындарының картасы жасалды. 6 тұқымдас 11 өсімдік түрінен 14 тұқым үлгілері алынып, акт бойынша Табиғи флора тұқым банкіне жіберілді: Apiaceae, Asteraceae, Iridaceae, Plumbaginaceae, Polygonaceae, Rosaceae.
BR21882180 «Климаттың өзгермелі жағдайында медицина және ветеринария үшін перспективалы Қазақстан өсімдіктерінің ресурстық базасын сақтау және дамыту бағдарламасын әзірлеу» бағдарламасы бойынша біздің міндетіміз Солтүстік Арал өңірі, Орталық, Солтүстік, Оңтүстік Қазақстан және Оңтүстік-Шығыс Қазақстан таулары аумағындағы мақсатты түрлердің ресурстық әлеуетін бағалау болды.
2024 жылы Оңтүстік Қазақстан аумағында және Оңтүстік-Шығыс Қазақстан тауларында табиғи экопопуляцияларды анықтау және мақсатты өсімдік түрлерінің ресурстық әлеуетін бағалау бойынша 3 экспедиция жүргізілді. Өндірістік тоғайларды құрайтын 9 мақсатты түрдің шикізат қоры анықталды; Қазақстанның зерттелген аумағында анықталған экопопуляциялардың және ықтимал жинау орындарын көрсететін 14 мақсатты өсімдік түріне картографиялық үлгілер жасалды; Rheum L., Rhodiola L., Artemisia L. тұқымдарынан өсімдік шикізатының үлгілері жиналып, кейінгі анатомиялық, морфологиялық, фитохимиялық және молекулалық-генетикалық зерттеулерге жіберілді. Зерттеу нәтижелері бойынша халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциялар жинағында 3 мақала жарияланды.
AR23484591 «Қырғыз Алатауының трансшекаралық жотасының Allium L. тұқымдасын кешенді зерттеу (флористикалық, молекулалық-генетикалық, ресурстық) - аймақтың табиғатты пайдаланудың ғылыми негізі» жобасы бойынша 2024 жылдың 12 шілдесінен бастап жоспарланған зерттеу көлемі аяқталды.
Конференцияларға қатысу
1) International forum «Modern trends in sustainable development of
biological sciences», әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың 90 жылдығына арналған;
2) Р.В. Камелиннің туғанына 85 жыл және Ресей ғылым академиясының 300 жылдығына арналған «Кәмелин оқулары» III халықаралық ғылыми конференциясы;
3) 20-шы халықаралық ботаникалық конгресс;
4) International Scientific and technical conference. Actual problems of the Chemistry of Natural Compounds;
5) Академик Николай Васильевич Павловтың туғанына 130 жыл толуына арналған «Павлов идеялары ботаниктердің жаңа буынының көзімен» атты жас ғалымдардың халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясы.
Студенттермен жұмыс
Өсімдік ресурстары зертханасында 23 адам тәжірибеден өтті:
1) Алматы медициналық колледжі (12 адам)
2) Қызылорда медициналық жоғары колледжі (6 адам)
3) әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті (5 адам)
Тұқымдарды және отырғызу материалын тасымалдау
1) Тұқым банкі – 75 интродукцияланған түрдің тұқым үлгілері (23.10.2024);
2) Ташкент ботаникалық бағы – интродукцияланған дәрілік өсімдіктердің 20 түрінің тұқымдары (27.09.2024);
3) «Қызылорда медициналық жоғары колледжі» мемлекеттік мекемесі – интродукцияланған дәрілік өсімдіктердің 40 түрінің тұқымы және 60 отырғызу материалының үлгілері (07.10.2024);
4) Іле ботаникалық бағы – отырғызу материалдарының 195 үлгісі (18.05.2024).
2024 жылы жарияланған 20 ғылыми мақаласы.
Дәрілік өсімдіктерді жинау алаңы
Өсімдік ресурстары зертханасы дәрілік өсімдіктерді жинау алаңында ұзақ мерзімді интродукциялық зерттеулер жүргізеді (кураторы, б.ғ.к. Грудзинская Людмила Михайловна). Бүгінгі күні дәрілік өсімдіктерді жинау алаңында дүние жүзілік флораның дәрілік өсімдіктерінің 1150 таксоны (1081 түрі) тексерілді. Олардың ішінде шетелдік флора өкілдері – 56%, қазақстандықтар – 44% құрайды. Коллекция алаңында 34 сирек кездесетін дәрілік өсімдіктерінің түрі зерттелді, қазіргі уақытта 20 сирек кездесетін қазақ өсімдіктері өсіріледі.
