Бас Ботаникалық бақ аумағындағы жаңа бірегей жоба – «Арқалан» петроглифтері табиғи саябағы Ботаника және фитоинтродукция институтының ғылыми-зерттеу, экологиялық, ағартушылық және мәдени ақпараттық-түсіндіру жұмыстарының синтезі болып табылады. Жобаның тұсаукесері және петроглифтер саябағының ашылуы 2024 жылы 15 қарашада Алматыда өтті. Толығырақ…
Ағымдағы жылдың наурыз айында Үшінші Ұлттық Құрылтайда сөйлеген сөзінде Мемлекет басшысы Қ.-Ж. Тоқаев «Қазақстанды «петроглифтер елі» деп бекер атамағанын айтты. Ғалымдардың айтуынша, біздің еліміздің аумағында 300 мыңнан астам петроглифтер болуы мүмкін. Еліміздің осы мәртебесін атап өту үшін Ольга Гумирова басқаратын «Охотники за петроглифами» қоғамдық қорына тиесілі Арқалан петроглифі табиғи саябағын құру идеясы дүниеге келді. Идея ботаникалық бақтағы «Қазақстан» көрме аймағын дамыту жоспарларына толық сәйкес келеді. Өйткені, петроглифтер саябағы тек жартас суреті ғана емес, ол қазақ даласының тарихи ландшафтының шынайы табиғи белгілері болып табылатын дала флорасы да. Петроглифтер табиғи саябағының міндеттерінің бірі – келушілерді Отанымыздың тарихи және мәдени мұрасымен тығыз байланыстыра отырып, ботаникалық әртүрлілікпен таныстыру. «Арқалан» – 2,5 мың шаршы метр аумақты алып жатқан 14 жартастағы, 4 тас стеладағы, стильдендірілген бұлақтағы, тіпті тұрғын үйдің іргетасындағы түркі петроглифтерінің авторлық интерпретациясын бейнелейтін бірегей өнер нысандарының галереясы. Келесі көктемде мұнда түркі көшпенділерінің ежелгі киелі орындары мен тұрақтары табылған жерлерде жиі өсетін дала шөптері мен бұталарының әртүрлі түрлерін отырғызу басталады, сондай-ақ әлемдік ағаш пен Алматы қаласының символы ретінде Сиверс алма ағашы отырғызылады.
«Қазақстан аумағында дала флорасының көптеген түрлерінің генезисі өтті, мұнда Қазақстанның табиғи флорасының бірегей элементтері пайда болды, олар біздің елімізде пайда болды. Бұл қызғалдақтың, пияздың, жусанның, қауырсынның көптеген түрлері. Біздің халқымыз бен еліміздің бірегейлігін көрсететін өсімдіктерді сақтау біз үшін өте маңызды. Ғылыми экспедициялар кезінде біздің институттың қызметкерлері осындай өсімдіктерді зерттеумен айналысады. Біздің еліміздің ең қиын жерлерін зерттей отырып, ботаниктер табиғатта петроглифтермен жиі кездеседі. Бірақ нағыз петроглифтерді бәрі бірдей көре алмайды, сондықтан біз қазір әркім бізге балалармен келіп, петроглифтердің көшірмелерін көре алатынына өте қуаныштымыз. Петроглифтер паркі бізді ата-бабаларымызбен байланыстыратын күміс жіп сияқты. Бұл жобаны жүзеге асыруға көмектескендердің барлығына рахмет», - деді Ботаника және фитоинтродукция институтының бас директоры Гүлнара Ситпаева өз сөзінде.
Осы жобаға қатысқан серіктестерге: «Охотники за петроглифами» ҚҚ-ның барлық еріктілеріне, Ләззат Сатиева басқаратын «Еуразиялық банк» АҚ және Нұрлан Жағыпаров ұсынған DNA Payments компаниясына алғыс айтамыз. Мәдениеттану тұрғысынан саябақ тұжырымдамасын әзірлеуге қатысқан Зира Наурызбайға, FUNK креативті агенттігі мен DDA коммуникативтік агенттігіне жобаны ақпараттық қолдауды ұйымдастыруға және жобаның тұсаукесерін ұйымдастыруға көмектескені үшін алғыс айтамыз. Әсіресе, тастарға петроглифтердің көшірмелерін қашап салған суретші Санжар Жұбанов пен тастан жасалған мүсіндер мен стела түріндегі көркем бұйымдарды жасаған мүсінші Саид Айнековке алғыс айтамыз.
Петроглифтер саябағы ботаникалық бақтың оңтүстік-шығыс бөлігінде «Қазақстан» экспозициясының аумағында орналасқан. Қазірдің өзінде ботаникалық бақ қонақтары бұл бірегей нысанды көріп, Қазақстанның ежелгі тарихы мен мәдениетімен етене араласа алады.
