Ботаника және фитоинтродукция институты 1932 жылдан бері жүргізіліп келе жатқан ботаникалық зерттеулердің жетекші қазақстандық ғылыми орталығы болып табылады. Толығырақ...
Институтта 9 ғылыми зертхана бар: гүлді және сәндік өсімдіктерді интродукциялау зертханасы, геоботаника зертханасы, дендрология зертханасы, микология және алгология зертханасы, академик А.Д.Жанғалиев атындағы жеміс өсімдіктерінің генофондын қорғау және интродукциялау зертханасы, жоғары өсімдіктер флорасы зертханасы, Тұқым банкі зертханасы, тропиктік және субтропиктік өсімдіктер зертханасы, өсімдік ресурстары зертханасы.
Енді 2024 жылы ашылған екі жаңа зертхана туралы айтатын кез келді. Бұл – Молекулярлық генетика және өсімдіктер биотехнологиясы зертханасы (жетекшісі Л. Шадманова) және Өсімдіктер әлеміның кадастры зертханасы (жетекшісі Б. Осмонәлі). Екі зертхана да заманауи құрал-жабдықтармен жабдықталған, бұл ғылыми-зерттеу мүмкіндіктерін кеңейтуге мүмкіндік береді.
Молекулярлық генетика және өсімдіктер биотехнологиясы зертханасының қызмет бағыттары:
- Молекулалық генетика: Өсімдік популяцияларының генетикалық әртүрлілігін зерттеу, осал түрлерді анықтау, түрлер мен олардың генетикалық құрылымын анықтау, популяция құрылымы мен популяциялардың генетикалық дифференциациясын анықтау, филогенетикалық ағаштарды қайта құру және заманауи әдістерді қолдана отырып, әртүрлі өсімдіктер түрлері мен тұқымдары арасындағы эволюциялық байланыстарды анықтау.
- Биотехнологиялық: Дәрілік, сирек кездесетін және перспективті өсімдік түрлерін селекция үшін өсіру, микроклоналды көбейту және ұлпаларды өсіру, ластанған топырақ пен су қоймаларын тазарту үшін өсімдіктерді пайдалануды зерттеу.
- Қолданбалы: Сирек кездесетін және жойылып кету қаупі төнген түрлердің популяцияларын сақтау және қалпына келтірудің тиімді стратегияларын әзірлеу үшін генетикалық зерттеу. Экожүйелердің денсаулығын бақылау үшін генетикалық әдістерді қолдану, селекциялық бағдарламаларды жеделдету үшін молекулалық маркерлерді пайдалану, құнды агротехникалық белгілерге жауапты гендерді анықтау және оларды популяцияларда қадағалау. Бактериялар, вирустар және саңырауқұлақтар сияқты өсімдік қоздырғыштарын ерте анықтаудың молекулалық диагностикалық әдістерін жасау.
Өсімдіктер әлеміның кадастры зертханасының қызмет бағыттары:
- Өсімдіктер дүниесінің мемлекеттік мониторингін және мемлекеттік кадастрын жүргізу. Өсімдіктер дүниесінің кадастры жер санаттары бойынша өсімдік түрлерінің таралуы, олардың сандық және сапалық сипаттамалары, экономикалық бағасы туралы мәліметтердің жүйеленген жиынтығын, сондай-ақ өсімдіктер дүниесін сақтау, қорғау, қалпына келтіру және пайдалану саласындағы басшылықты және үйлестіруді жүзеге асыруға қажетті басқа да мәліметтерді қамтиды.
– Мәліметтер базасын жүргізу (өсімдіктердің аумақтық таралуы, олардың популяциясының жай-күйі, сандық және сапалық сипаттамалары туралы мәліметтер; өсімдіктердің таралу карталары; өсімдік өсетін ортаның жалпы жағдайын сипаттау, өсімдіктер әлемін экономикалық бағалау; жүйелеуге, сақтауға, жаңартуға және белгіленген тәртіпте мүдделі пайдаланушыларға және мүдделі кадастрлық ақпарат көлеміне және тиісті көлемдерге жедел беруге нормативтік талаптар).
– Өңірдің экологиялық ортасына қолданылатын немесе әсер ететін, сирек кездесетін немесе жойылып бара жатқан түр мәртебесіне ие жабайы өсімдіктердің барлық түрлерін, сондай-ақ табиғи жайылымдардағы өсімдіктер қауымдастығын есепке алу. – Мүдделі тұлғаларға жазбаша сұрау салу бойынша сұратылатын мәліметтерді көрсете отырып, кадастрлық кітаптардан үзінділер түрінде ақпарат беру. - Зерттелетін белгілі бір түрлердің анатомиялық құрылысы мен морфологиялық ерекшеліктерін зерттеу. Дәлірек анықтау және статистикалық өңдеу үшін өсімдіктің барлық негізгі сипаттамаларына макро және микро талдаулар жүргізіледі.
