Ботаникалық бақтағы орталық аллеяның сол және оң жағында маңғаз Тянь-Шань шыршалары өседі. Оларды «Кониферетум» және «Қазақстан» коллекцияларынан табуға болады. Толығырақ…
Бұл Қазақстанның эндемигі, табиғи ортада тянь-шань және Жоңғар Алатауының тау жүйелерінде өседі. Дендрологтар тянь-шань шыршасын патриоттық ағаш деп атайды, өйткені ол біздің елдегідей еш жерде өспейді.
Тянь-шань шыршасы Верный (Алматы) қаласын салуға негізгі материал болғанын білесіз бе? Біраз уақыт орман алқаптарының тез азаюына байланысты бұл ағашты құрылысқа пайдалануға тыйым салынды. Бірақ 1887 жылғы жер сілкінісінен кейін тянь-шань шыршасы қайтадан құрылысқа пайдаланылды. Белгілі болғандай, тянь-шань шыршасынан ғимараттары басқаларға қарағанда аз зақымдалған. 1931 жылы шыршаның осы түрін сақтау мақсатында Алматы қорығы құрылды.
Тянь-шань шыршасы (лат. Picea schrenkiana subsp. tianschanica) — Шренк шыршасының бір тармағы. Теңіз деңгейінен 1300-3600 м биіктікте өседі. Ағаштардың биіктігі 60 метрге жетеді. Қабығы қоңыр түсті. Тәжі цилиндрлік немесе тар пирамида тәрізді. Тамыр жүйесі үстірт болады. Кәдімгі тамырлардан басқа зәкірлік тамырлар бар - мұндай тамыр қоректенетін тамырлардан айырмашылығы, топыраққа үлкен тас немесе жартас қырқасына түсіп, бүйіріне бұрылмай, оның астында өседі, майыстырады және осылайша бекітеді. Инелері радиалды орналасқан, алға бағытталған, түзу немесе сәл қисық, көлденең қимасы ромб тәрізді болып табылады. Басқа қылқан жапырақты өсімдіктерден айырмашылығы, С витамині қыста тянь-шань шыршасының инелерінде өндіріледі. Тянь-шань шыршасының жемістері жасыл немесе күлгін конустар, пішіні цилиндр тәрізді, ұзындығы 6-11 см. Жеміс берудің басталуы 10 жастан 60 жасқа дейін (өсу жағдайларына байланысты) болады. Орташа өмір сүру ұзақтығы шамамен 250-350 жыл.
