Жеміс өсімдіктерінің генофондын қорғау және интродукциялау зертханасы 1970 жылы ҚР ҰҒА академигі, профессор, биология ғылымдарының докторы Аймақ Жанғалиұлы Жанғалиевтің бастамасымен құрылған. 2010 жылы зертханаға оның есімі берілді. Толығырақ…
2008 жылдан бастап зертхана меңгерушісі б.ғ.к. Мұқан Гаухар Сисенбекқызы. Зертхана құрамы: ғылыми қызметкерлер Шадманова Л.Ш. және Санкайбаева А. Г., кіші ғылыми қызметкерлер Қидарбек Т., Мурзахметов С.Н., Үгіт Л., Достемесова А.Б., агроном Акбаев А.Ж.
Жабайы жеміс, жидек және жаңғақ өсімдіктерін жинау алаңы 6 гектар аумақты алып жатыр. Қазіргі уақытта коллекциялық қорда Қазақстанның жеміс өсімдіктерінің 902 үлгісі, оның ішінде әйгілі Сиверс алма ағашы – 143 клондық сорт (527 үлгі) бар.
2021-2023 жылдары зертхана қызметкерлері BR10264557 «Ресурстық әлеуетті тиімді басқарудың ғылыми негізі ретінде Алматы облысының флорасы мен өсімдік ресурстарының қазіргі экологиялық жағдайын кадастрлық бағалау» ғылыми–техникалық бағдарламасы шеңберінде Алматы облысының жеміс өсімдіктерінің биоалуантүрлілігін селекциялық-генетикалық түгендеу бойынша жұмыстарды орындады.
Келесі зерттеулер жүргізілді:
- жеміс өсімдіктерінің ценопопуляциясының сипаттамалары түр және түр ішілік деңгейде берілген;
- Алматы облысында ерекше бағалы жабайы жеміс өсімдіктеріне селекциялық-генетикалық түгендеу жүргізілді;
- ерекше бағалы жеміс өсімдіктерінің 11 түрі мен 70 іріктелген формасы бойынша жемістерге помологиялық бағалау жүргізілді;
- ерекше құнды жеміс өсімдіктерінің Malus sieversii, Armeniaca vulgaris сорттарының 63 іріктелген пішіндерінің жемістеріне биохимиялық бағалау жүргізілді. Барлық таңдалған формалар Ботаника және фитоинтродукция институтының коллекциялық қорында енгізу сынақтарынан өтеді.
Бағдарламаның қорытындысы бойынша Алматы облысының ерекше бағалы жабайы жеміс өсімдіктерінің каталогы және 8 ғылыми мақала жарияланды.
Сондай-ақ 2023 жылдың қарашасында Астана қаласы ботаникалық бағының қызметкерлерімен бірге Жанғалиев атындағы жеміс өсімдіктерін интродукциялау және генофондты қорғау зертханасы қызметкерлерінің Маңғышлақ ботаникалық бағының BR21882166 «Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін Батыс, Шығыс, Орталық және Солтүстік Қазақстанның табиғи флорасының жеміс-жидек өсімдіктерін молықтыру, сақтау, пайдаланудың ғылыми-практикалық негіздері» (жетекшісі Иманбаева А.А.) бағдарламасы бойынша «Бурабай» және «Көкшетау» МҰТП-ға экспедициялық сапары өтті. Мұнда Солтүстік Қазақстандағы жеміс-жидек өсімдіктерінің қазіргі жағдайына алдын ала баға берілді.
