Бүгін ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты Таңсара Шаяхметқызы Мурзатаева жетекшілік ететін «Тұқым банкі» зертханасы жыл қорытындысын шығаруда. 11 жыл бұрын дәл осы зертхананың қызметкерлері Қазақстанның табиғи флорасының Тұқым банкін құру жұмыстарын бастады. Оның негізгі міндеті – Қазақстанның жабайы флорасының генетикалық әртүрлілігін сақтау. Табиғи флораның мамандандырылған Тұқым банкі республикада және ТМД елдерінде жалғыз. Көптеген елдерде олар ауылшаруашылық дақылдарының банктерімен біріктірілген. Біздің коллекциямыздың ерекше құндылығы - Қызыл кітаптың, эндемикалық және сирек кездесетін түрлердің сақталуы. Толығырақ…
Бүгінгі күні Тұқым банкіне 5 773 сынама, оның ішінде 1 099 түрдің 4 861 үлгісі, 89 тұқымдастың 405 тұқымы, оның ішінде 80 түрі сирек кездесетін, жойылып бара жатқан, ерекше құнды, эндемикалық және Қызыл кітапқа енген түрлері, екіншісі - 518 түр, 252 тұқым, 912 үлгіден тұратын кіріспе топтама, 82 тұқымдас, оның 36-сы Қызыл кітапқа енген. Қазақстанның Қызыл кітабына енген 387 түрдің 90 түрі біздің Тұқым банкінде сақталған, бұл жалпы санның 23% құрайды.
2024 жылдан бастап зертхана қызметкерлері «Ұлытау облысының өсімдіктер кадастрын құру өңірдің ботаникалық ресурстарын орнықты пайдалану үшін» «Өсімдіктер әлемі туралы» ҚР Заңының міндеттерін іске асыру ретінде» ғылыми-техникалық бағдарламасына қатысты.
Есепті жылы Тұқым банкі 243 үлгімен толықтырылды, оның 80-і Ұлытау өңірінің табиғи флорасынан (55 түр, 30 туыс, 20 тұқымдас) Қызыл кітапқа енгізілген 4 түрімен: Allium turkestanicum Regel (Түркістан жуасы), Betula kirghisorum Sawicz (Қызыл қайың), Tanacetum ulutavicum Tzvelev (Ұлыттау түймешетені), Prangos ledebourii Herrnst&Heyn (Ледебур сайсабағы), барлық жиналған үлгілер шаруашылық жағынан құнды түрлерге жатады.
Зертхана екінші жыл мәдени өсімдіктердің жабайы туыстарының тұқымдарын жинау бойынша халықаралық миссияға қатысты. Осы жылдың тамыз айында Институт қызметкерлері Rijk Zwaan Breeding B. V. компаниясының қызметкерлерімен Павлодар облысында тұқым жинады. Осы миссияның нәтижесінде 111 үлгі (107 түр, 78 тұқым, 35 тұқымдас) жиналды.
Тұқымның бастапқы өнуін және әр түрдегі тұқымдардың морфологиялық сипаттамасын анықтау үшін сақтау алдында міндетті кезең жыл сайын жүргізіледі.
Тәрбие жұмысының міндеттерінің бірі – мектеп оқушыларымен және студенттермен жұмыс. Зертхана қызметкерлері мектеп оқушылары мен еріктілерге шеберлік сабақтарын өткізді. Фармакология медициналық колледжінің 1 курс студенттеріне ботаника пәнінен оқу практикасы өткізілді, Халықаралық инженерлік-технологиялық университетінің, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, «Университет Нархоз» АҚ, Асфендияров атындағы ҚазҰМУ студенттеріне ғылыми тәжірибе жүргізді.
