Бас ботаникалық бақтың коллекциясында Халықаралық Қызыл кітапқа енген ең көне жәдігерлік ағаш – метасеквойя бар. Толығырақ…
Метасеквойя (лат. Metasequoia) тұқымдасы - Кипарис (Cupressaceae) қылқан жапырақты ағаштар тұқымдасы. Бұл өсімдік қызықты, себебі ол алғаш рет қазба күйінде (Хоккайдо аралында тасқа айналған қалдықтар түрінде) табылды және жойылып кетті деп саналды, тек 1941 жылы Қытай тауларында керемет түрде сақталған тірі ағаштар табылды (Хубэй провинциясында 800-ге жуық жетілген ағаштар).
Динозаврлар заманының ашылуы нағыз сенсацияға айналды! Оның үстіне ДНҚ талдауы бойынша бұл қылқан жапырақты ағаштың миллиондаған жылдар бойы өзгермегенін анықтады. Қытайдан «тірі қазба» қайтадан планетаға тарай бастады. Қазір метасеквойя дүние жүзіндегі көптеген ботаникалық бақтар мен саябақтарды безендіреді. Метасеквойя біздің ботаникалық баққа 2013 жылы Кореядан әкелінді. Оны қылқан жапырақты ағаш жинау алаңынан табуға болады.
Метасеквойя глиптостробус - оның тұқымының жалғыз тірі түрі, бір кездері бүкіл Солтүстік жарты шардың кең аумақтарын, соның ішінде Сібірді, Канаданы, бүкіл Еуропаны, тіпті Гренландияны басып алды. Бұл орман құраушы түр мұз дәуіріне дейінгі кезеңде басым болды, бұл оның өсу жағдайларына қарапайымдылығымен және қыстың жоғары төзімділігімен көрінді. Табиғатта жойылып бара жатқан бұл түр тек Орталық Қытайдың тауларында өседі, онда ол «шуйса» («су шыршасы») деп аталады. Басқа қылқан жапырақтылардан айырмашылығы, ол қыста жалпақ жұмсақ инелерін, тіпті кішкентай бұтақтарын төгеді. Қартайған сайын бұл ағаштың қабығы қызғылт реңкін қоңырға, содан кейін сұрға өзгертеді. Метасеквойяның өмір сүру ұзақтығы 600 жылдан астам болуы мүмкін.
