Соңғы уақытта БАҚ-та көптеген мақалалар, блогерлер мен біздің жылыжайдың тағдырына алаңдаған Алматының бей-жай қарамайтын тұрғындарының жарияланымдары пайда болды. Ауа райының суытып, қыс мезгілі жақындаған қарсаңында қайта құруды аяқтау мәселесі ерекше өткір тұр. Біз қала тұрғындарының алаңдаушылығын түсінеміз және бөлісеміз және бүгін біз жылыжайды қайта құру төңірегінде қалыптасқан жағдайдың қазіргі жай-күйін айтып отырмыз. Толығырақ…
Жылыжай 1969 жылы салынған, ауданы 1025 ш.м. Ғимараттың 50 жыл бойына табиғи тозуы барлық дерлік металл құрылымдардың коррозияға ұшырауына, іргетастың жартылай бұзылуына, шыны жабындарының тығыздығы бұзылғанына, тұтастай алғанда бүкіл жылыжай ғимаратының бұзылғанына әкелді, апатты жағдайда, күрделі қайта құру қажет болды. Жергілікті жерлерде үнемі жүргізілген ұсақ жөндеу жұмыстары нақты нәтиже бермей, 2018 жылдың қысында жылыжай жылусыз қалған үлкен апатқа әкелді. Бұл апат содан кейін кактустар мен суккуленттердің бүкіл коллекциясының өліміне әкелді. Коллекцияны қалпына келтіруге 3 жыл уақыт кетті. Оқиғадан кейін қадағалаушы министрлік осы мәселеге назар аударды. Жаңа Жылыжайдың құрылысы барлығын толығымен қиратуды немесе құрылыс үшін басқа алаңды бөлуді білдіреді, бірақ екі жағдайда да бұл аман қалмайтын ірі өсімдіктердің өлімін білдіреді. Сондықтан 2019 жылдың тамыз айында «Канкор Проект» ЖШС компаниясымен жылыжай ғимаратына егжей-тегжейлі кешенді техникалық тексеру жүргізілді, техникалық қорытынды алынды нысанын бұзбай, қолданыстағы ғимаратты қайта жаңғырту арқылы құрылымдарды нығайту және ғимаратты заманауи нормативтік талаптарға келтіру бойынша негізделген ұсыныстары бар. Осыдан кейін 2020 жылы «Complex engineering» ЖШС жобалық компаниясы жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеп, мемлекеттік сараптамадан өтті. 2021 жылғы 12 ақпандағы N 02-0028/21 мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы бар. Осылайша, барлық қажетті дайындық жұмыстарын жүргізіп, қаржы ресурстарын бөлуді негіздей отырып, Институт 2021 жылы Оранжереяны қалпына келтіруге мемлекеттік бюджет қаражатын бөлуге келісім алды. Қайта қалпына келтіру қызметтерін мемлекеттік сатып алу конкурсының қорытындысы бойынша «Строительная компания ШАХ» ЖШС жеңімпаз деп жарияланды, онымен жоба бойынша 2022 жылғы 16 ақпандағы №1 мемлекеттік сатып алу туралы шарт (бұдан әрі – Шарт) жасалды «Бас ботаникалық бақтың жылыжай ғимаратын қайта құру». Бұл конкурс мемлекеттік сатып алу туралы заңнамаға қатаң сәйкестікте өткізілді. Конкурс кезінде, шарт жасасу кезінде, шартты орындау кезінде және қазіргі уақытта Орындаушы мемлекеттік сатып алуға жосықсыз қатысушылардың тізілімінде болмаған. Біз Мердігердің бұрын мемлекеттік сатып алудың жосықсыз қатысушысы ретінде танылған-танылмағанын білмейміз. Егер Орындаушы мемлекеттік сатып алудың жосықсыз қатысушыларының тізілімінде болса, портал оның конкурсқа қатысуына автоматты түрде рұқсат бермес еді.
Шарт талаптарына сәйкес пайдалануға беру 2023 жылдың 14 маусымына дейін жүзеге асырылуы керек еді, ол болған жоқ. Осыған байланысты институт сотқа жүгініп, «Строительная компания ШАХ» ЖШС-ін мемлекеттік сатып алудың жосықсыз қатысушысы деп тану және құрылыс жұмыстарын аяқтап, нысанды пайдалануға беру жөніндегі міндеттемелерін орындауға мәжбүрлеу туралы талап арыз беруге мәжбүр болды. Алматы қаласының мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының 2023 жылғы 24 тамыздағы шешімімен институттың талаптары толық көлемде қанағаттандырылды. Осы шешіммен Мердігер Объектінің құрылысын аяқтауға міндетті. Алайда, қазір мердігер Алматы сотының азаматтық істер жөніндегі алқасына апелляциялық шағым түсірді. 2023 жылдың 31 желтоқсанына дейін жарамды келісім-шарт негізінде «Строительная компания ШАХ» ЖШС жыл соңына дейін металл конструкцияларын, шынылау және жылу жүйелерін орнатуды аяқтауды жоспарлап отыр. Бұл жағдайда институт өзінен талап етілетіннің бәрін жасады: жоба авторының жобалық-сметалық құжаттаманы түзету жөніндегі қызметтеріне ақы төледі, бюджеттік бағдарламаның әкімшісіне, яғни Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетіне хаттар жіберді. Мемлекеттік сатып алу ережелеріне сәйкес, егер сіз ағымдағы мердігермен жұмыс істеуден бас тартсаңыз, тендерді жарамсыз деп тану және қызмет көрсетушіні таңдау бойынша барлық рәсімдерді қайтадан бастау қажет, содан кейін процесс бір жылға жуық уақытты алуы мүмкін, қазірдің өзінде 2024 жылға арналған бюджет аясында, бұл да бұл жағдайда қабылданбайды.
Қазір біз ҚР ЭТРМ Қаржы департаментімен бірлесе отырып, Жылыжайды жабуға қосымша қаражат бөлуді қолға алып жатырмыз – бұл шынылау және жылу жүйесін орнату шығындары. Қазіргі уақытта министрлікте қаржы табу үшін биылғы жылдың ішкі бюджетін нақтылау жұмыстары жүргізілуде. Бұл ретте институт басшылығы «Шах» ЖШС серіктестігінің қазіргі директоры В.В.Копыловтан Министрліктен қаржы бөлуді растауды күтпей-ақ, жылыжайды жабу жұмыстарын дереу бастау үшін өз қаражатты табуға міндеттеме алды.
Кейбір азаматтар халықтан краудфандинг арқылы қаражат жинауды ұсынады. Алайда, бұл жол бізге де сәйкес келмейді. Біз мемлекеттік кәсіпорын ретінде мұндай көмекті қабылдай алмаймыз, өйткені шотымызға түсетін кез келген қаражат мемлекет қаражаты болады. Мұндай қаражатты кез келген қажеттіліктерге пайдалану үшін институт қызметтерді сатып алу туралы келісімге келіп, содан кейін мемлекеттік сатып алудың барлық ережелеріне сәйкес конкурстар ұйымдастыруы қажет, бұл көп уақытты қажет етеді.
Осылайша, біз мәселені шешудің әртүрлі нұсқаларын қарастырдық және қазір өсімдіктерді жабу жұмыстары жақын арада аяқталып, қайта құру 2024 жылдың жазында аяқталуы үшін қолдан келгеннің бәрін жасап жатырмыз.
