Бүгін біз Юр дәуірінен бері сақталған өсімдіктер әлемінің ең көне өкілі – Жатаған саговник туралы сөйлесетін боламыз. Біздің жылыжай кешенінің коллекциясына бұл өсімдік 1984 жылы Сочиден әкелінді. Толығырақ…
Жатаған саговник (лат. Cýcas revolúta) – Cycas туысының мәңгі жасыл ағаш тәріздес өсімдік, Cycadaceae тұқымдасы. «Cýcas» атауы «пальма ағашы» дегенді білдіреді, бірақ оның сыртқы түрінің кейбір ерекшеліктері ғана пальмаларға ұқсас. Табиғатта жатаған саговник Жапонияда өседі. Өсімдіктің өмір сүру ұзақтығы 100 жылдан асады.
Өсімдіктің өлі жапырақтардың қалдықтары бар күшті діңі бар. Ол 2-3 метрге дейін өседі, ескі үлгілер 6-7 метр биіктікке жетуі мүмкін. Жапырақтары қою-жасыл, тақ түйіршіктелген, ұзындығы 150 см, діңнің жоғарғы жағында тығыз розетка түрінде орналасқан, тар, қатты жапырақ тақталары бар. Ересек өсімдіктер бұтақтанып, сонымен қатар діңнің түбінде көптеген балаларды құра алады, бұл көптеген жапырақтары бар бірнеше өсімдіктердің тән тығыз шоғырының пайда болуына әкеледі. Әрбір жапырақтың өмір сүру ұзақтығы 3 жылдан 10 жылға дейін. Тұқымдары дөңгелек, сәл ұзынша, диаметрі 2-2,5 см. Тозаңдану желдің көмегімен жүреді.
Саговник діңінің өзегінде крахмалдың көп мөлшері жиналады, ол саго деп аталады және ежелгі заманнан бері тамақ ретінде қолданылады. Сабақтың крахмалды өзегі пісіріліп, кесіліп, жейді немесе тұшпара және саго деп аталатын астық жасау үшін қолданылатын крахмалды ұнтақ жасайды. Жаңа піскен кезде саго қауіпті болуы мүмкін, өйткені оның құрамында токсиндер бар, бірақ арнайы өңдеу олардың бұзылуына әкеледі. Жатаған саговниктың улы қасиеттері дәстүрлі медицинада қақырық түсіретін, диуретикалық, тоник, тұтқыр зат ретінде қолданылады.
