2023 жыл Бас ботаникалық бақ үшін өте қарқынды және жемісті жыл болды. Осы жылдың ішінде серіктестермен, достармен және демеушілермен бірлесе отырып, мәдени-ағартушылық және табиғатты қорғау іс-шаралары аясында бірнеше үлкен және пайдалы жобаларды жүзеге асырдық. Кейбір жобалар аяқталды, ал басқалары 2024 жылы жалғасады. Әрбір жоба қызықты және ерекше, біз бүгін олар туралы айтып береміз. Толығырақ…
1. Көктемде 31 арна қызметкерлері ботаникалық бақтағы қайың аллеясында қалпына келтіру отырғызу жұмыстарын жүргізді. Акция компанияның 30 жылдығына орайластырылды. Қайың аллеясы өткен ғасырдың 30-40 жылдарында қаланды. Биыл ол жаңа жасыл үлгілермен толықтырылды. Ботаникалық бақ питомнигінде өсірілген жас көшеттер биіктігі 30 метрге дейін өседі және кем дегенде 80 жыл өмір сүреді. Жоба Бас Ботаникалық бақ пен Болат Өтемұратов қорымен бірлесіп жүзеге асырылды.
2. Азаматтық қоғамның міндеттерін шешуде ғылыми тәсілдерді насихаттау жөніндегі жұмыстың жалғасы ретінде жаз бойы ботаникалық бақта Tabiğat Labs жобасының бөлігі болып табылатын «Жасыл Рейнджер» қалалық көгалдандыру саласындағы білім беру бағдарламасы шеңберінде еріктілер оқытылды. Tabiğat Labs «Шеврон» компаниясымен серіктестікте іске асырылуда. Жоба аясында біз Urban Forum Kazakhstan, Fading TSE, YEMAA artist residence, Impact Hub Almaty, Makerspace Almaty серіктестерімен жұмыс істедік. 12 ерікті жасыл желектерді аурулар мен саңырауқұлақ инфекцияларынан күту және қорғау бойынша теориялық және практикалық білім алды, ағаштардың денсаулығына мониторинг жүргізуді, алынған жаралардан, күннің күйіп қалуынан және техногендік зақымданудан кейін ағаштар мен бұталарды қайта құруды үйренді. Барлық сабақтарды біздің Ботаника және фитоинтродукция институтының ғылыми қызметкерлері өткізді. Жасыл Рейнджерлер алған білімдерін азаматтық қоғамның қалалық көгалдандыру саласына қатысуын дәріптей отырып, дербес тәжірибеде қолдана алады. Жақын арада бағдарлама қорытындысы бойынша оқыту материалдары шығарылады: оларға ауру ағаштарды диагностикалау және емдеу жөніндегі нұсқаулықтарды қоса алғанда, дәріс және практикалық сабақтардан негізгі ақпарат кіреді. Бұл білім беру бағдарламасының аудиториясын бірнеше рет кеңейтуге мүмкіндік береді.
3. 2023 жылғы 13-18 тамыз аралығында Тabiğat Labs жобасы аясында ботаникалық бақта Urbanitarium Camp - Қазақстандағы алғашқы жасөспірімдер экоурбанистика лагері жұмыс істеді. Лагерьге Алматы мен Астанадан келген 30 жоғары сынып оқушылары қатысты. Кураторлардың жетекшілігімен олар ботаникалық бақта «Лабиринт» инсталляциясын құруға қатысты. Өнер нысаны қорапты торлы габиондар, жеңіл металл құрылыс конструкциясы негізінде салынған және конустармен, бұтақтармен, мүктермен, қарағайлармен, қабық пен ағаш кесектерімен толтырылған. «Лабиринтте» жәндіктер қонақ үйіне айналған бірнеше бөлімдер бар. Болашақта жәндіктерге арналған қонақүйлерді толтыру келушілер мен еріктілермен толықтырылады деп болжануда.
4. Сондай-ақ, биылғы жылы «Гедеон Рихтер Қазақстан» компаниясының қолдауымен жыныстық және репродуктивті денсаулық жөніндегі қазақстандық қауымдастықпен бірлесіп ботаникалық бақта өрмелейтін өсімдіктердің коллекциялық учаскесін қайта құру бойынша жұмыс басталды. Демеушінің арқасында перголалар ауыстырылып, демалуға арналған орындықтар орнатылды. Енді өсімдіктердің көлеңкесіндегі бақтың бұл бұрышы «Қазақстанның әйелдер денсаулығы» әлеуметтік жобасы аясында «Душа женщины - әйелдің жаны» деп аталады. Арнайы орындықтар жүкті және бала емізетін әйелдерге, балалары бар аналарға өте ыңғайлы. Сондай-ақ, серіктестер «Өмірдің басталуы» танымдық инсталляциясын орналастырды, онда өмірдің пайда болуының барлық 9 айы айқын және символдық түрде көрсетілген.
5. Биылғы жылы ботаникалық бақтағы тағы бір маңызды әлеуметтік жоба «Дара» қайырымдылық қорының, Dos.Co жеке қорының Étage дизайн студиясымен бірлесе отырып, Birge Öskende / Growing Together инсталляциясы түрінде ұсынылды. Инсталляция еске салғыш ретінде қызмет етеді: дұрыс тұқым салу арқылы әркім өзінің өсуі мен дамуын бақылай алады. Birge Öskende / Growing Together қондырғысы – бұл жер, тау жыныстарының сынықтары, тастар мен қиыршық тастар біртіндеп тығыз өсімдіктерге - тірі шөптер мен бұталарға жол беретін кеңістік. Инсталляция дәнді дақылдардың жаңа экспозициялық учаскесінің негізгі объектісіне айналды. Инсталляцияның тұсаукесері 2024 жылдың көктеміне жоспарланған. Ал «Dos.Co» қормен еріктілер қозғалысын дамыту үшін келесі жылға да ынтымақтастық жоспарланған.
6. Біз үшінші жыл қатарынан ашық аспан астында классикалық музыканың музыкалық кештерін өткізуді жалғастырудамыз – бұл ботаникалық бақтың барлық келушілеріне сыйлық. Бұл жобада Болат Өтемұратов атындағы қор концерттер кезінде қонақтарға орын беріп, ақпараттық қолдау көрсету арқылы бізге көмектеседі.
Біз барлық серіктестер мен демеушілерге жемісті ынтымақтастық үшін алғыс айтамыз және оның алдағы 2024 жылы жалғасын табады деп үміттенеміз. Бас ботаникалық бақ экологиялық және мәдени ақпараттандыру, білім беру және табиғатты қорғау іс-шаралары саласындағы көптеген бастамалар үшін тартымдылық орталығына айналып келе жатқаны бізді қуантады. Әріптестерімізге өркендеу және біздің әлемді жақсартатын көптеген қызықты, ең бастысы пайдалы және мейірімді жобалар тілейміз!