Өсімдік ресурстары зертханасының ардагерлері

Грудзинская Людмила Михайловна – ж.ғ.қ, б.ғ.к. институтымызда 1963 жылдан бері жұмыс істейді. Осы кезеңде ол жұмысшыдан жетекші ғылыми қызметкерге дейінгі ғылыми өсудің барлық сатыларынан өтті. 1975 жылы кандидаттық диссертациясын сәтті қорғады. Ол республиканың барлық аумағында дерлік талдар мен теректердің табиғи популяциясын зерттеді. Ботаникалық бақ әртүрлі тіршілік формаларының 40 түрінен тұратын осы отбасы өкілдерінің бірегей топтамасын жасады.
1995 жылдан қазіргі уақытқа дейін дәрілік өсімдіктерді жинау алаңының кураторы болып табылады. Ол әлемдік флораның дәрілік өсімдіктерінің 800-ден астам түрін мәдениетте сынап көрді, тұрақты коллекциялық қор құрады, оның ішінде көрмеге 250-ден астам тірі өсімдіктер түрі мен 400-ге жуық тұқым үлгілері қысқа мерзімді сақтау жағдайында қойылған.
Л.М. Грудзинскаяның 120-дан астам ғылыми мақалалары, оның ішінде монографиялық сипаттағы 6 ұжымдық жұмыс, авторлық құқық объектісіне құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы 2 куәліктің бірлескен авторы. Ботаникалық бақ жинақтарындағы дүние жүзінің дәрілік өсімдіктері мен қазақстандық флора туралы ашық хаттардың 2 тақырыптық нөмірі, «Қазақстанның дәрілік өсімдіктерінің аннотацияланған тізімі» іргелі еңбегі жарық көрді.

Гемеджиева Надежда Геннадьевна 1981 жылдан қазіргі уақытқа дейін өсімдік ресурстары зертханасында жұмыс істейді. Лаборанттан өсімдік ресурстары зертханасының меңгерушісіне дейін өсті. 1994 жылы кандидаттық диссертациясын, 2010 жылы докторлық диссертациясын қорғады. Зерттеудің негізгі ғылыми бағыттары: ботаникалық ресурстану, өсімдіктер интродукциясы, Қазақстанның өсімдік ресурстарын ұтымды пайдалану және сақтау. 224 ғылыми еңбек, оның ішінде 6 ұжымдық монография, әдістемелік нұсқаулар, «Қазақстанның жабайы пайдалы өсімдіктері» каталогы, Қазақстанның дәрілік өсімдіктері бойынша 2 анықтамалық жарық көрді. «Ботаника ресурстануының қысқаша терминологиялық сөздігі» мен «Қазақстанның алкалоидті өсімдіктері және оларды пайдалану перспективалары (Жоңғар-Солтүстік Тяньшань провинциясы мысалында) монографиясының авторы, Республиканың 4 патентінің тең авторы. Қазақстанның және 2 Авторлық құқық объектісіне құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы куәлік. 2012–2017 жылдары Балқаш өңірінің шаруашылық-құнды түрлерінің ресурстық сипаттамаларын зерттеуге арналған екі гранттық жобаның ғылыми жетекшісі, 2017 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін корей ғалымдарымен халықаралық жобаның ғылыми жетекшісі болды. Биология және биотехнология ғылыми-зерттеу институты. Ғылыми кадрларды дайындаумен айналысады.

Проскуряков Михаил Александрович – Қазақстан Республикасының ғылым және білім беру ісінің еңбек сіңірген қайраткері, б.ғ.д. 1979 жылдың сәуірінен 2015 жылға дейін Ботаника және фитоинтродукция институтында жұмыс істеп, бас ботаникалық бақтың аға ғылыми қызметкері, директордың орынбасары, директоры (1983–1986), дендрология бөлімінің меңгерушісінен институттың бас ғылыми қызметкеріне дейін көтерілді. 1995 жылдан 2012 жылға дейін өсімдік ресурстары зертханасында жұмыс істеді. Осы жылдар ішінде ол Қазақстандағы балдырлы өсімдіктерді зерттеудің ғылыми негізін қалады, ғылымдағы іргелі ғылыми-қолданбалы мәселелерді жаңашылдықпен шешуге негіз болатын басымдылық болып табылатын ғылымның жаңа бағыттарының ғылыми-әдістемелік негіздері мен әдістерін жасады. М.А.Проскуряков 150-ден астам ғылыми жарияланымның, оның ішінде жиырмадан астам монографияның авторы.

Абдрахманов Оспан Құдайбергенұлы еңбек жолын 1966 жылы өсімдік ресурстары зертханасында лаборант болып бастады. 1979 жылы кандидаттық диссертациясын қорғады. Ол радиостимуляциялау және интродукторларды иондаушы сәулелерден қорғау мәселесімен айналысты. 1980-1993 жылдары аға ғылыми қызметкер бола отырып, интродукцияланған түрлердің өсімін молайту және қорғау бөлімінде жұмыс істеді. 2002 жылы докторлық диссертация қорғады. Әбдірахманов Қазақстандағы экономикалық құнды өсімдік түрлерінің популяцияларының геномүйсистематикасы бойынша зерттеулерге қатысты. 2005-2015 жылдар аралығында бас ғылыми қызметкер қызметін атқарды. 47 жылдық ғылыми қызметінде ол кемінде 70 ғылыми еңбек, оның ішінде авторлық 3 монография жариялады.

Айдарбаева Докторхан Қайсарбекқызы 1979 жылы өсімдік ресурстары бөліміне жұмысқа орналасты. 32 жыл еңбек ету кезеңінде лаборанттан бастап зертхана меңгерушісіне дейінгі ғылыми өсудің барлық сатыларынан өтті. 2011 жылы ҚазҰПУ-ға оқытушылық қызметке ауысты. 1991 жылы кандидаттық диссертациясын, 2010 жылы докторлық диссертациясын қорғады. 2007-2011 жылдары Қазақстан флорасының пайдалы өсімдіктерінің ресурстары бойынша ғылыми-зерттеу және келісім-шарт жұмысының жетекшісі болды. Институтта жұмыс істеген кезінде Айдарбаева Д.К. 105 мақала жарияланды, оның ішінде 1 ұжымдық монография, 2 әдістемелік нұсқау.

Тәжқұлова Нұрила Тәжқұлқызы еңбек жолын 1976 жылы Ботаника институтында бастады, 1996 жылдан 2015 жылға дейін өсімдік ресурстары зертханасында жұмыс істеді. 2008 жылдан бастап зертхана ғылыми қызметкері болып жұмыс істейді. Мәдениеттегі дәрілік және хош иісті өсімдіктерді зерттеумен айналысты, тәжірибелік учаскеде өсірілетін өсімдіктердің өсу мен дамуын зерттеу, шикі және тұқым өнімділігін анықтау бойынша ғылыми зерттеулер жүргізді, қазақ тіліне аудармалар жасады. Оның қатысуымен ботаникалық бақта өсірілетін Қазақстан флорасының дәрілік өсімдіктері туралы тақырыптық ашық хаттар сериясының 2-ші саны жарық көрді. Оның 40-тан астам мақаласы жарияланған.

Олейникова Нелли Валиевна 1962 жылы ботаникалық баққа табиғи флора бөліміне жұмысқа орналасты. 1970 жылдан – экскурсовод, инженер-патент, патенттік ақпарат қызметінің басшысы. 1995-2008 жылдар аралығында дәрілік өсімдіктер тобында инженер болып жұмыс істеді, дәрілік өсімдіктердің коллекциялық қорын зерттеумен, толықтырумен және сақтаумен айналысты, зертхана мен институттың ғылыми және қоғамдық жұмыстарына белсене қатысты. Бірлескен авторлықта Қазақстанның табиғи флорасының шөлді түрлерінің биологиясы бойынша ғылыми жарияланымдары бар.

Саурамбаев Батырғали Нүсіпбекұлы бірнеше жылдан бері Сырдария өзенінің жайылмасында мия өсірумен айналысады. 1985 жылы кандидаттық диссертациясын қорғады. Мияның биологиялық ерекшеліктерін зерттегенде, ол өзен аңғарындағы дәнді дақылдармен аралас дақылдардағы мия тамырының жер асты мүшелерінің шығымдылығын анықтады. Сырдария өзенінің 4-ші жылы әр түрлі нұсқаларда ол оңтайлы егіншілік жағдайында құрғақ күйінде 105,2-ден 123,7 ц/га-ға дейін ауытқып отырды, бұл да қазіргі кезде өте маңызды болып табылады, мия тамырын өнеркәсіптік өсіру мәселесі табиғи диапазон өткір болды. Б.Н. Саурамбаев ұстаздық қызметке кетті, қазір лайықты демалыста.

Сүйіншалиева Үміт Ханғалиқызы еңбек жолын 1968 жылы өсімдік ресурстары зертханасында аға лаборант болып бастады. 1989 жылы кандидаттық диссертациясын қорғағаннан кейін аға ғылыми қызметкер қызметін атқарды. Іле Алатауының тау етегі аймағында дәрілік өсімдіктерді тәжірибелік және тәжірибелік-өндірістік өсіру бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарының жауапты орындаушысы болды, дәрілік және эфир майлы өсімдіктерді мәдениетке енгізумен айналысты. Жергілікті және шетелдік флораның дәрілік және эфир майлы өсімдіктерінің 30-дан астам түрі интродукторлар тобымен мәдениетке енгізілген, интродукциялық зерттеулердің нәтижелері көптеген мақалалар мен ұжымдық монографияларда жарияланған.

Сафина Люция Комаровна – б.ғ.к., 80-жылдары өсімдіктер анатомиясын зерттеу тобын басқарды. Сафина Л.К. талдау негізінде рұқсат етілген Peganum L. тұқымдасы үшін экологиялық және эволюциялық баға беру үшін вегетативтік және репродуктивті мүшелердің анатомиясы. Кейіннен Сафина Л.К. бастаған зерттеушілер тобы Ferula L тұқымы бойынша үлкен жұмыс жүргізді. Бұл зерттеу Ferula L-нің бейімделу мүмкіндігін анықтауға, сонымен қатар таксономия, филогенез және тіндердің таралуы мәселелерін шешуге мүмкіндік берді. Зерттеу нәтижелері бойынша 50-ден астам мақалалар, оның ішінде 3 монография, сондай-ақ ғылыми-көпшілік басылымдар жарияланды.

Аталықова Фарида Медеуқызы еңбек жолын 1961 жылы өсімдік ресурстары кафедрасында бастады, институтта 38 жыл еңбек етіп, дайындықшы, аға лаборанттан аға ғылыми қызметкерге дейін өтті. Аналитикалық зертхананың өсімдік ресурстары бөлімінен бөлінгеннен кейін ол өз қызметкерлеріне ауысты және өсімдік ресурстары бөлімінің зерттеулерінің аналитикалық бөлігін жүргізуді жалғастыра отырып, таниндердің, алкалоидтардың, кумариндердің және басқа топтардың құрамын анықтады. 1986 жылы кандидаттық диссертациясын сәтті қорғады. Институтта жұмыс істеген уақытында 55-тен астам еңбек, оның ішінде екі ұжымдық монография жарық көрді, 16 зерттеу нәтижелерін енгізу актісі алынды.

Маркин Алексей Петрович инженер, 1993 жылы өсімдік ресурстары зертханасына ауыстырылды. У.Х. Сүйіншалиева, Т.А. Коваленко мәдени дәрілік өсімдіктерді өсірумен және күтумен айналысты. Оның өсімдік ресурстары зертханасына келуімен құрал-жабдықтарды жеңіл жөндеуге, егуге, өсімдіктерді күтіп-баптауға, дәрілік өсімдіктер орнында өсімдік материалдарын жинауға және кептіруге байланысты барлық жұмыстарды, сондай-ақ басқа да көптеген зертханалық жұмыстары Алексей Петровичтің иығына түсті.